Het Onderwijsschandaal, schotschrift van Coen Free

Coen Free heeft met zijn schotschrift 'het Onderwijs-schandaal' een fraai stukje proza afgeleverd met een plaatje van 'His Master's Voice' op de voorkant. Het boekje werd uitgedeeld tijdens de afgelopen CVI Managementconferentie. Tijdens de conferentie heb ik er weinig over gehoord, wat niet vreemd is natuurlijk. Toen had niemand nog tijd gehad om het te lezen. Jammer dat Free er weer niet voor gekozen heeft, het boekje online te publiceren. 

Ik heb het inmiddels gelezen en voel me geroepen er op te reageren, zoals ik al eerder reageerde op uitspraken en uitgaven van Free. Ik moet zeggen, dat dit keer mijn weerstand groeide naarmate ik verder kwam in het boekje. Free doet allerlei nogal wat nogal ongenuanceerde uitspraken over van alles en iedereen. 

Dat er in Nederland nog zoveel leerlingen en studenten in de diverse onderwijstypen een diploma halen, kan verklaard worden door de 'Wet van Posthumus' (docenten passen beoordelingen aan aan het niveau van de studenten). 

Loek Nieuwenhuis is 'oliedom' omdat die een onderwijsstelsel propageert met en publiek-private samenwerking. 

Werkgevers wentelen opleidingskosten af op de belastingbetaler, door middel van de kwalificatiestructuur wordt cao- en loonpolitiek bedreven. 

Er is sprake geweest van intimidatiepraktijken, dreigementen met repressieve maatregelen en ergelijke politieke spelletjes van Tweede Kamerleden tegen onderhandelings-vertegenwoordigers van het onderwijs bij de totstandkoming van de WEB

Etc. etc..  

Mensen, die kritisch zijn op de huidige situatie worden de hemel in geprezen, degenen die er anders over denken zijn oliedom. Het boekje is één grote aanklacht tegen het huidige onderwijsbestel waar leerlingen veel te vroeg moeten kiezen en daarom veel talent verspild wordt. In het document worden (Free's) conclusies regelmatig met vette letters beklemtoont, alsof het volume even flink omhoog moet. 

Pas helemaal aan het einde (in de bijlage!) komt een klein beetje uit de verf waar Free eigenlijk naar toe wil: een 'comprehensief  onderwijsmodel' naar Amerikaans of Fins model. (Ik heb even moeten opzoeken wat er nu precies bedoeld wordt met zo'n comprehensief model.)

Terwijl ik na het lezen nadacht over een reactie, moest ik denken aan 'cést la ton qui fait la musique'. De toonzetting van Free zal behoorlijk mensen in het harnas jagen. De vraag is, of hij op die manier bereikt, wat hij wil bereiken. Ik verwacht niet zo veel in een atmosfeer waarin het onderwijsdebat vooral wordt gedomineerd door snel in de wiek geschoten mensen.

Maar toch...
Ik heb me de vraag gesteld, of Free ondanks de toon misschien wel gelijk heeft? Is een comprehensief model de oplossing voor het onderwijs en daarmee voor de economie en welvaart op langere termijn voor Nederland? Eerlijk gezegd ben ik wel gecharmeerd van het idee. Tegelijkertijd denk ik na over het masterplan, dat nodig zal zijn om het onderwijs op die manier te hervormen. Groter dan de Mammoetwet en de WEB samen! In veel gevallen is een 'cold turkey' een goede veranderstrategie, de vraag is of dat hier ook voor geldt. Het zou Free sieren als hij ook zijn licht laat schijnen over zo'n veranderstrategie, en liefst wat uitgebreider dan te verwijzen naar hoe Noorwegen dat een tijd terug heeft gedaan. Het zou waarschijnlijk een stuk inspirerender en motiverender overkomen om het voor elkaar te krijgen dan via een schotschrift als dit.

Blijft voor mij alleen nog de vraag, waarom dat plaatje van 'His Master's Voice' op de voorkant prijkt. Is dat een verwijzing naar dat ene zinnetje over onderzoekers en adviseurs die veel geld verdienen door goed 'te luisteren naar 'His Master's Voice'? Of is het door Free een beetje subliminaal bedoeld om zichzelf als zodanig te willen afficheren? Dat mag van mij best voor een groot denker en vernieuwer  die Free onmiskenbaar is. Maar dan graag een wat aangenamer arrangement en een wat minder oorverdovend volume...