CGO, wat kost dat nou? (dl 1)

Al drie keer heeft Patrick Koning op zijn weblog iets geschreven over de kosten van CGO. Het wordt aangehaald op andere weblogs. Het werd zelfs bij BON aangehaald in een discussie over CGO waar Patrick vervolgens vrolijk aan meedeed.

De berichtjes hebben me aan het denken en aan het googlen gezet. Op basis van de vraag: wat kost CGO nou eigenlijk? Daar moet toch informatie over te vinden zijn. Het resultaat van allerlei combinaties van zoektermen (enerzijds zoektermen als CGO, 'competentiegericht onderwijs', CGL, 'competentiegericht leren', 'competentieontwikkelend leren', enzovoorts, en dat in combinatie met anderzijds zoektermen als kosten, budget, begroting, financiën). Vrijwel de enige in cijfers uit te drukken resultaten waren het aantal gevonden hits. Maar niet bij OC&W, niet bij MBO2010, niet bij de MBO-raad of bij de Herontwerpschool is een heldere begroting te vinden waar een onderwijsinstelling houvast aan zou kunnen hebben. Zelfs het rapport van Berenschot, waar het toch ging om het in kaart brengen van de risico's van de invoering van CGO komt niet verder dan een 'van horen zeggen'.

Voor de ontwikkeling van een kwalitatief hoogwaardig nieuw stelsel zijn aanzienlijke investeringen binnen de onderwijsinstellingen noodzakelijk. Volgens de instellingen en de leerbedrijven brengt het nieuwe stelsel als zodanig óók hogere kosten met zich mee dan het ‘oude’ systeem.

En:

De financiering van het herontwerp vindt plaats vanuit reguliere middelen, innovatiemiddelen en geoormerkte specifieke middelen á € 5 miljoen euro. Tijdens het onderzoek hebben wij, bij de consultatie van actoren uit het betrokken veld, regelmatig vernomen dat de voor het herontwerp beschikbare middelen vèr onder de maat zouden zijn. Tegelijkertijd hebben wij echter geen onderbouwde voorstellen geconstateerd voor ophoging van de beschikbare middelen.

Misschien is de Netwerkschool wel een positieve uitzondering. Daar is een fictieve school opgezet op basis van een aantal uitgangspunten van het Herontwerp naar aanleiding van een reeks artikelen van Frank Kalshoven in onder meer de Volkskrant over het uitblijven van innovatie in het onderwijs. Nou was de insteek van de Netwerkschool, dat het rendement van elke onderwijseuro omhoog moest. Ik heb een tijd geleden de begroting eens bekeken en kwam tot de conclusie dat een aantal aannames in de begroting wel eens minder hard te maken zouden zijn, met natuurlijk de nodige consequenties van de hardheid van de begroting.

Dit alles roept bij mij een aantal vragen op: Op de eerste plaats, hoe kunnen de kosten van CGO in kaart worden gebracht? Wat kost CGO nou daadwerkelijk?
Maar daar wil ik ook de vraag nog tegenover zetten: in hoeverre is de uitspraak dat CGO duurder is, gebaseerd op aannames, op oud denken?

Wordt vervolgd...

Mijlpaal...

Het lukt de laatst tijd niet zo goed de onderwijs-van-overmorgen actualiteit bij te houden. Niet dat er niets gebeurt, er zijn talloze krantenartikelen om op te reageren, ik heb nog niet uitgewerkte aantekeningen van de ROC-i themaconferentie, er ligt nog wat researchwerk op de plank en een paar nieuwe ideeën over CGO beginnen zich alweer te ontwikkelen. Stof te over dus.

Maar het is de afgelopen weken wel erg druk geweest. Druk met wennen aan de nieuwe werkomgeving, met afscheid nemen van de oude werkkring én met het bereiken van een mijlpaal, waar menigeen een keer bij moet slikken. Ik hoor inmiddels bij de 50+ generatie, kan de volgende keer overstappen van de 'Gezinspolis' naar de 'Gezond en Vitaal-polis', kan me aanmelden als lid van de Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen en zo nog wat van die nieuwigheden.

Normaal gesproken zou ik hier niet over uitwijden in deze weblog, ware het niet, dat ik door mijn kinderen voor deze gelegenheid verrast werd met een speciaal cadeautje: een mozaïekfoto van mezelf in een redelijk karakteristieke pose (het maken van een detailopname van een bloemetje of torretje of zo), bewerkt met AndreaMosaic. Leuk programma, waar creatievelingen toch iets leuks mee zouden moeten kunnen verzinnen voor het onderwijs.

Windows Live@edu goes live...

Tijdens de ROC-i Themaconferentie werd de implementatie van Live@edu bij het Graafschap College gepresenteerd. (Zie ook een voorgaand bericht.)
De toelichting op de functionaliteiten was een bekend verhaal, dat hoeft hier niet herhaald te worden. Het stuk waarin Wim Konings (ICT-manager van het GraafschapCollege) over zijn ervaringen vertelde, is des te interessanter om nog even expliciet aandacht aan te besteden.

Het oorspronkelijke beeld dat bij het GraafschapCollege bestond over de implementatie van Live@edu was, dat het ging om het verstrekken van een gratis emailadres aan alle studenten. Een ander doorslaggevend aspect was de extra voorziening van de SkyDrive, de opslagcapaciteit van 5 Gb, die aan de gebruikers beschikbaar wordt gesteld. Daarmee wordt een groot deel van de benodigde digitale opslagcapaciteit uitbesteed. En daarmee het beheer, de backups en allerlei aanverwante zaken.

Met alle overige voorzieningen (zie http://get.live.com/edu) wordt echter een extra aantal voorzieningen in huis gehaald, die gevolgen kunnen hebben voor het onderwijs en de onderwijsorganisatie. De mogelijkheid om op afstand samen te werken, te bloggen, foto's te publiceren, noem maar op, vraagt om een aantal uitspraken over hoe het onderwijs daarmee om wil gaan. Er spelen immers nog steeds discussies over het chatten op school, gebruik van weblogs, enzovoorts. Wat doe je met al eerder verstrekte emailadressen, met al bestaande functionaliteiten in bijvoorbeeld een elo of portal?
De voorziening wordt 'lifelong' verstrekt. Daarmee komt op de eerste plaats de vraag boven of je als organisatie je eigen domeinnaam aan het account wilt koppelen. Een lifelong onderwijsgerelateerde digitale omgeving biedt ook allerlei mogelijkheden voor alumni, maar dan moet je daar wel beleid voor formuleren. Alumnibeleid vergt immers dat het emailadres van de betrokkene bekend is. Maar een lifelong omgeving kan ook worden meegenomen naar de vervolgopleiding, die wellicht een ander emailadres aan het account wil koppelen. Dit is waarschijnlijk wel op te lossen met aliassen maar moet wel geregeld worden. Een belangrijk aandachtspunt is wel dat de implementatie en het goed regelen van het identity management geen sinecure is. De aanbeveling is dan ook dat er gebruikt wordt gemaakt van een implementatiepartner die het traject goed begeleidt.

En de belofte, dat er geen reclame getoond wordt? In elk geval gedurende de tijd dat de student verbonden is aan de onderwijsinstelling geldt dit… Althans voor de emailomgeving. De andere functionaliteiten boden tijdens de presentatie uitzicht op tal van datingsites. Microsoft speelt echt in op de net(werk)generatie...

Take, shape, share...

In het verleden is als belangrijkste reden van het uitblijven van een echte doorbraak van de toepassing van ICT in het onderwijs het ontbreken van content genoemd. Dat heeft er toe geleid dat een aantal jaren gelden op initiatief van ROC-i-partners Kennisnet is gestart met het programma Educatieve Contentketen. Dit programma kende verschillende projecten die er in gezamenlijkheid voor moesten zorgen dat de beschikbaarheid van content niet meer als een beperkende factor voor de toepassing van ICT in het onderwijs zou kunnen worden be­schouwd. Denk hierbij aan projecten als Metadatering (met als resultaat het contentzoek­profiel), Zoeken en Vinden (met als resultaat EduRep) en contentstimulering (waar de regelingen Content­stimulering en Implementatie Contentketen onder vielen).

Tijdens de ROC-i themaconferentie van 16 en 17 januari werd in een aantal workshops ook aandacht besteed aan het project ‘Take, Shape, Share’. Met veel bevlogenheid lieten Albert de Vos (ROC Zeeland) en Frans Kamp (ROC Westerschelde) de (tussen-) resultaten van het project de revue passeren. De resultaten zijn gebaseerd op een reeks projecten in het kader van de Contentstimulering, Implementie Contentketen en inmiddels een Europees Leonardo-project. Op basis van het aloude principe ‘samen kunnen we meer dan alleen’ wordt er gewerkt aan een community waarin onderwijsinstellingen / docenten samenwerken bij het creëren van digitaal onderwijsmateriaal. Door daarbij ook gebruik te maken van al beschikbare content kan er natuurlijke meteen een flinke slag geslagen worden. Het uitgangspunt is verder simpel:  maak gebruik van het materiaal (Take), arrangeer dat naar behoefte (Shape) en geef het vervolgens terug aan de community (Share). Het op die manier beschikbare materiaal kan vrij gebruiktr worden in het onderwijs. Het idee is gebaseerd op de community van het Further Education National Community (FENC) in Engeland. Deze club werkt voor Engeland het nationaal curriculum uit en zoekt / maakt daar materiaal bij. Op die manier is daar een repository van meer dan 30.000 uur aan vrij bruikbaar lesmateriaal ontstaan.
Er zijn relaties gelegd met het FENC om zo dat materiaal beschikbaar te krijgen voor de Nederlandse markt en gebruik te kunnen maken van de infrastructuur (repository, arrangeer­tools). Binnen de verschillende TSS-projecten zijn al een aantal indrukwekkende resultaten geboekt. Afspraken met tal van partijen,  de beschikbaarheid van de FENC-repository, de koppeling met EduRep vanuit Portfolio4U op basis van het Nederlandse contentzoekprofiel, faciliteiten voor het maken en arrangeren van materialen met o.a. Wimba Coursegenie (op de Wimba site aangeduid als Wimba Create) met een onder­steuning van het metadateren.

Het project is nog (lang) niet klaar. Er moet nog gekeken worden naar de manier waarop het gebruik van de content kan worden gerelateerd aan competentieontwikkeling van de studenten die er mee werken en hoe het materiaal een rol zou kunnen spelen in het realiseren van individuele leertrajecten. Ik zou het ook nog wel interessant vinden om te bekijken hoe het geheel zou kunnen worden verbonden met TenCompetence.
In elk geval is duidelijk, dat we voor innovatieve projecten niet alleen naar de grote roc’s hoeven te kijken, ook de ‘kleintjes’ kunnen er wat van!

Innoveren met rode apen...

Tijdens de ROC-i-themaconferentie gaf Jef Staes (Engine of Innovation) een presentatie over “Organisaties op zoek naar een nieuwe balans” waarbij hij inging op wat nodig is voor organisaties in de kenniseconomie. In eerste instantie kwamen de bekende items van de verworvenheden van de informatiemaatschappij en het leervermogen van jongeren weer voorbij. Een paar uitspraken die hij daarbij deed:

• In de informatiemaatschappij zal het netwerken de belangrijkste leeractiviteit zijn.
• Kinderen leren zo snel in een digitale omgeving omdat ze fouten maken.
• Online gamers hebben een betere leer- en informatiecultuur dan welk bedrijf dan ook
• Kinderen hebben voor het eerst in de geschiedenis meer informatie tot hun beschikking dan de generatie die hen op de wereld heeft gezet. Vroeger waren het de ouders, de leerkrachten, de bazen die een voorsprong hadden dankzij hun informatievoorsprong.
• Veel mensen hebben op het internet een ‘nickname’. Waarom? Omdat het vervelend is om onder je eigen naam afgeschoten te worden!

Hij vergeleek bedrijven met boten: de traditionele bedrijven met boten die op een kanaal voeren: twee-dimensionaal (het water is plat, je kunt maar één richting op, de richting die het kanaal je voorschrijft) en moderne bedrijven die op een woelige zee met hoge (informatie-) golven drie-dimensionaal (op de zee kun je alle kanten op, ook “omhoog” op de golven).

Bedrijven zullen zich door innovatie moeten ontwikkelen van twee-dimensionaal naar drie-dimensionaal. Daarbij vergeleek hij het bedrijf met een jungle, innovatie met evolutie: het ontwikkelen van nieuwe soorten. Waar in de jungle vind je de meeste diersoorten? Niet in het midden, aan de rand!

Dit raakte mij natuurlijk in het midden van mijn biologenhart! De ecologisch meest interessante plaatsen zijn de overgangen van het ene naar andere ecosysteem, de gradiënten. Aan de rand van een bos komen de soorten van het bos voor naast de soorten van het veld en daartussen heb je ook nog eens de planten voor wie het bos te donker en het veld te licht is. (Daarom zijn oude houtwallen zo interessant: het zijn eigenlijk twee bosranden zonder bos ertussen).

Innovatie moet dus plaatsvinden in kruisbestuiving met de omgeving van het bedrijf, niet helemaal binnenin. “Stel je hebt een aap en een rode vis, die krijgen wat samen en hup, je krijgt een rode aap. Wat gebeurt daarmee in het midden van het bos? Die wordt afgeschoten door de ‘Red Monkey Hunters’, degenen, die in het bedrijf alle nieuwe ideeën afschieten op basis van alle dooddoeners, die je daarvoor maar kunt bedenken”.
In een 3-d bedrijf heb je aan de rand ‘Creators’ nodig: de innovatoren, de ‘Red Monkey Breeders’. Ietsje verder binnen het bedrijf heb je de ‘Pioneers’, degenen die snel nieuwe ontwikkelingen over­nemen, uitproberen, testen. Die ook op basis van ervaring tegen de innovators kunnen zeggen, of iets gaat werken of niet. Die pioniers kunnen de ‘Followers’ op sleeptouw nemen. Daarbij moet er een relatie tussen de pioniers zijn waarbij de pioniers de volgers kunnen helpen op het moment, dat die roepen “Het werkt weer eens niet”. Als de volgers overtuigd zijn, kunnen die de ‘Settlers’ (de Red Monkey Hunters) op sleeptouw nemen. Belangrijk hierbij is het management, je hebt 3-d managers nodig die snappen hoe dit soort processen in een bedrijf werken en aangestuurd moeten worden op basis van een ‘organische evolutie’.

Mooi verhaal, mooie metaforen, naar mijn gevoel met nog wat verborgen valkuilen als het gaat over de het adopteren van vernieuwingen, de rol van innovators en pioniers en het aansturen van veranderingen en de rol van innovatie. Daarover weer een andere keer.

Virtuele kapper

In een van mijn vorige berichtjes had ik het in het kader van de werking van de hersenen over het feit, dat de hersenen op een geweldige manier in staat zijn om de informatie van buitenaf aan te vullen. Dat dat leidt tot allerlei vormen van gezichtsbedrog is algemeen bekend. Maar "gehoorbedrog" was voor mij nieuw. Ik noemde daarbij het McGurk-effect maar de link naar het YouTube filmpje bleek niet de goede link te zijn. Hier de goede link. Klik op het filmpje en luister eerst met je ogen dicht. Vervolgens met je ogen open.

Natuurlijk zijn er veel meer voorbeelden te bedenken. Zo bestaat er een eindeloze toonladder: de tonen gaan steeds verder omhoog, maar als je aan het einde van het "muziekje" het bestandje weer van vooraf aan beluistert, is de begintoon gelijk aan de eindtoon. Een vergelijkbaar effect is te horen bij de vallende kerkklok, waarbij het geluid steeds lager lijkt te worden maar in feite steeds hoger wordt.

Een erg humoristisch voorbeeld van de manier, waarop de hersenen in staat zijn de positie van de bron van het geluid te kunnen afleiden uit het (minieme) verschil tussen frequentie en geluidsterkte, dat in beide oren wordt waargenomen is het bijgaande voorbeeld. Je moet het geluid beluisteren met oordopjes, dat geeft het beste effect. Het duurt even voor het bestand binnen is (wellicht even downloaden) maar veel plezier bij de virtuele kapper.

Goede voornemens

We schrijven 2008. Tijd voor goede voornemens. De kranten staan er vol van. Eerlijk gezegd komt in de meeste artikelen het ultieme goede voornemen (dat ik me jaren geleden al had voorgenomen) het vaakst aan bod: doe het nou maar niet niet want vrijwel alle goede voornemens verdampen toch weer. Je kunt alleen maar slagen in een goed voornemen als je het ook echt wilt. Stoppen met roken, wat kilo's kwijt, meer goede doelen steunen, meer aandacht voor je familie, vrienden en of hobbies, het maakt niet uit, veranderen lukt lukt alleen maar als je er echt achter staat. Zo gauw de twijfels of de smoesjes ten gunste van de oude gedragspatronen weer de kop opsteken, weet je het al: eigenlijk wil je het niet echt. Natuurlijk wil je wel stoppen met roken of een paar kilo's minder wegen, maar je kunt het gewoon op de moeilijke momenten niet opbrengen. Dan wil je het dus ook niet echt, er is geen drive, geen motivatie.

Ik realiseerde me, dat dit natuurlijk veel overeenkomsten vertoond met waar we in het onderwijs ook mee bezig zijn: POP's en portfolio's. En niet alleen voor de studenten, tegenwoordig past het ook in het hele HRM-beleid om medewerkers ook van een POP te voorzien. En wat is een POP nou anders dan een van bovenaf opgelegd lijstje met goede voornemens, dingen, die je wilt (of eigenlijk: moet) veranderen of verbeteren? Joep Schrijvers (auteur van 'Hoe wordt ik een rat?'), gaf een tijdje terug al aan, dat het tijd werd voor een POP-verbranding. Het zet je natuurlijk wel aan het denken. Het POP-denken is behoorlijk ver doorgedrongen in het onderwijs, misschien wel wat doorgeschoten?
In elk geval is het duidelijk dat een POP alleen maar werkt als er echt een relatie ligt met een zekere drive en motivatie om te veranderen.

Dus (wederom) geen goede voornemens voor mij dit jaar? Nu ik (een beetje eufemistisch uitgedrukt) begonnen ben aan een 'nieuwe uitdaging' in de vorm van een nieuwe baan, staan me natuurlijk heel wat nieuwe dingen te wachten. Van representatieve kleding tot adviesvaardigheden. Zo woon ik inmiddels niet bepaald meer op fietsafstand van mijn werk. Ik zal dus ook wat alternatieven moeten bedenken om wat extra te bewegen. Mijn motivatie om mijn gewicht in de gaten te houden door extra te sporten wordt natuurlijk niet groter door berichten waaruit blijkt dat een 'man met buikje langer leeft'. Gelukkig heb ik me in elk geval voorgenomen kritisch te denken. Misschien leeft hij langer omdat zwakkere mannen vanwege een buikje eerder al het loodje hebben gelegd, je leeft dus niet langer vanwege dat buikje maar omdat je wat meer weerstand hebt. Wellicht zijn er ook mensen mensen ziek geworden en daardoor afgevallen voor ze stierven. Kortom, zo'n bericht zegt dus niks! Meer sporten dus.

En hiermee heb ik meteen ook gevolg gegeven aan een ander goed voornemen: ik ga ook in de nieuwe werkomgeving nog maar een tijdje door met bloggen. Inmiddels heb ik alweer interessante dingen gezien bij collega-bloggers, die roepen om een reactie, dus wordt vervolgd...