De nationale onderwijsdialoog #onderwijs2032

Staatssecretaris Sander Dekkers wil in janurai 2015 een maatschappelijke dialoog starten over de toekomst van het onderwijs. Omdat de kleuters van nu rond 2032 de arbeidsmarkt betreden heeft hij dat jaartal als uitgangspunt genomen: wat moeten de kinderen van nu kennen en kunnen om in 2032 goed aan de slag te gaan.


In zijn kamerbrief geeft aan dat hij wil komen tot:

1. Een herijking van de kerndoelen en eindtermen, zodat alle leerlingen optimaal zijn voorbereid op de toekomst waarbij de brede opdracht van het onderwijs en samenhang tussen vakgebieden en doorlopende leerlijnen in het vervolgonderwijs optimaal zijn geborgd.
2. Meer houvast voor leraren en scholen om deze gemeenschappelijke ambitie te vertalen naar goed onderwijs in de klas door concrete en meer ambitieuze kerndoelen en meer samenhang in de eindtermen voor het voortgezet onderwijs.
3. De introductie van een systematiek van periodieke herijking van het curriculum op basis van een integrale afweging, zodat de samenhang blijft gewaarborgd en een overladen curriculum wordt voorkomen.

Hoewel de echte dialoog pas in 2015 start, zie je dat er op heel veel plaatsen al een voorschot op wordt genomen. Op Onderwijs2032 wordt tenminste al veel gediscussieerd.

En wat onderwijsvanovermorgen van deze discussie?
Laten we voorop stellen, dat het altijd goed is om na te denken over de relevantie van het onderwijs in de context van de maatschappelijke ontwikkelingen. Een paar aandachtspunten:

1. Laten we op de eerste plaats oppassen om niet (weer) achter allerlei hypes aan te lopen. Judith Volker noemt er op haar blog een paar die ze is tegengekomen: "Programmeren, mindfulness, robotica, filosofie, IPads, cultuur, probleemoplossend vermogen, ethiek, het afschaffen van schrijflessen." De vraag is, of je nu al een antwoord kunt geven op de behoeftes van het onderwijs in de aanloop naar 2032 door dit soort inhoudelijke onderwerpen te noemen. Wat dat betreft ben ik het wel eens met de derde opdracht uit de kamerbrief: een systematiek om regelmatig het curriculum te herijken.
   Als je nu dan toch zaken wilt noemen die in het curriculum moeten, dan ben ik wel gecharmeerd van de ideeën van sir Ken Robinson. Kijk bijvoorbeeld eens naar dit filmpje (en vergeef hem het uitstapje naar ADHD).
2. Ik vind dat het debat onderdeel zou moeten zijn van een maatschappelijk debat over wat we met onze samenleving willen. Hoe denken we als Nederland in de toekomst ons geld te verdienen? We zouden een voorloper kunnen zijn op waterwerken (stijgende zeespiegel), energiebesparing, technologie, duurzame landbouw, wellicht zelfs onderwijs. In elk geval zaken die er in de toekomst toe doen. Vervolgens kunnen we nadenken over het onderwijs.
3. Laat ik tot slot ook een knuppeltje in het hoenderhok gooien: moeten docenten meedoen aan deze dialoog? Aleid Truiens vindt van wel, zoals ze afgelopen zaterdag in de Volkskrant schreef. Ik ook. Maar ik vind ook, dat docenten niet zouden moeten meepraten over hun vak. Laat ze meepraten over het systeem, over didactiek, dat soort dingen. Maar laat de kalkoen niet meepraten over het kerstdiner...