Het ELD werkt!

In de afgelopen maanden heeft de organisatie van het Elektronisch Leer Dossier (ELD) informatiebijeenkomsten gehouden in het land. Daar waren kritische geluiden te horen over allerlei aspecten van het ELD, met name met betrekking tot het ´HOE´ (Het 'WAT' regelt de inhoud van het ELD, de standaard over welke gegevens worden overgedragen, het 'HOE' gaat over de overdracht zelf). Op 1 november j.l. werd de jaarlijkse ELD-conferentie gehouden in de Rode Hoed in Amsterdam. Ik was nieuwsgierig naar de stand van zaken met betrekking tot het 'Proof of Concept', de test waarin zou worden aangetoond dat het ELD echt werkt.

Lieneke Jongeling, voorzitter van de Stuurgroep ELD, gaf het ELD weer met een voor de hand liggende maar wel mooie metafoor: een brug. Bij mij ontstond het beeld van een onderwijssysteem van allemaal losliggende eilanden met daarbij een plaatje van jongeren die klaarstaan om naar het volgende eiland te zwemmen naast een brug in aanbouw.
In een forumdiscussie met een aantal spelers uit de onderwijsketen werden de voordelen van een (volledig geïmplementeerd en werkend!) ELD nog eens uit de doeken gedaan.

Daar kwam de kern van het hele verhaal naar mijn idee toch net te weinig aan bod: Het ELD gaat over de overdracht van gegevens tussen instellingen, over de metaforische brug. De echte kern zit hem echter niet in de brug zelf. De kern zit ergens anders, die zit voor een beperkt deel in het bruggenhoofd op de eilanden (de administratieve systemen) maar vooral in de toevoerwegen vanuit alle delen van het eiland naar die brug toe: het primair proces en de begeleiding én daarnaast een goede registratie van de resultaten daarvan. Als er geen goede begeleiding is, als de resultaten van die begeleiding niet goed worden geregistreerd, dan heb je niets aan een mooi administratiesysteem en al helemaal niets aan de overdracht van gegevens. Eenzelfde probleem zit aan de andere kant. Natuurlijk is het mooi als je gegevens binnenkrijgt. Als er bij de intake verder niets mee gebeurt of als de mensen, die er iets mee moeten doen, er niet voor zijn opgeleid, dan heeft het nog steeds geen zin.
De zwakke schakel zit dus in de kwaliteit van het onderwijs en de registratie van gegevens (wat overigens door de organisatie wel wordt herkend en erkend). Het ELD wordt pas echt zinvol, als dat binnen de scholen op orde is.
Nou houd ik ervan de dingen eens om te draaien: gebruik het ELD nou juist als een stimulans om te werken aan de verbetering van de kwaliteit van de begeleiding en de registratie: met een ELD kunnen die verbeteringen leiden tot een zichtbaar effect.

Gerard van der Hoorn gaf als projectleider van de 'Proof of Concept' een presentatie en demonstratie van de werking van het ELD.

De bedoeling was dat gegevens uit de schooladministratie van de ene school met één druk op de knop konden worden overgedragen aan het schakelpunt een database die de gegevens kon opvangen, bewaren en doorsluizen. Met wederom één druk op de knop zouden de gegevens dan weer kunnen worden opgehaald door de volgende school. Een aantal softwareleveranciers had de eigen applicatie aangepast en aangesloten op het schakelpunt.

Toen werd er live 'op de knoppen gedrukt'. En verdomd, je zag de gegevens bijna letterlijk van de ene kant van de zaal naar de andere flitsen. Hartstikke mooi, ik was echt onder de indruk! Het ELD werkt dus echt, nou ja, technisch dan.

Tijdens de pauze heb ik wat interessante discussies gevoerd. Daar werden in korte tijd veel kritische noten gekraakt. Over beveiliging, privacy, over de gegevens die daadwerkelijk werden overgedragen, de overlap met BRON, over wielen die opnieuw werden uitgevonden, over de onduidelijkheid van de standaard, zelfs over het 'geldverkwistende' filmpje. Voor één van de softwareleveranciers gaf dat alles nog voldoende bedenkingen om het aanpassen van de software nog even af te houden. Als ik eerlijk ben, klinkt het allemaal toch als 'ja maar...', als beren op de weg, op alleen maar terugkijken wat er niet goed is gegaan of nog niet is gerealiseerd.

Kom op, jongens! Natuurlijk is het allemaal niet klaar, wordt het onderwijs zelf met dit resultaat er nog niet beter op. Maar met het ELD wordt wel een aantal cruciale randvoorwaarden gerealiseerd om het onderwijs en de begeleiding daadwerkelijk te kunnen verbeteren! En dan kom je terecht bij de plek waar het allemaal gebeurt, bij de mensen, die het moeten doen! Maar daar gaat het volgende verhaaltje over...