Bij innoveren komt nogal wat kijken

Ik werd getriggerd door een uitgebreid bericht van Annet Smith over het initiatief om een digitale leerlijn op te zetten rondom digitale vaardigheden voor docenten. Omdat docenten steeds minder naar cursussen komen over de toepassing van ICT in het onderwijs hebben Annet en collega Bernadet Sprenkeling een leerlijn opgezet op basis van de Kennisbasis ICT binnen de omgeving van Wikiwijs. Prima initiatief die inmiddels al support heeft opgeleverd van Kennisnet en andere roc´s.
Een en ander past prima in de opzet van Vier-in-balans Plus van Kennisnet, namelijk in het onderdeel 'deskundigheid': docenten zullen moeten beschikken over een zekere hoeveelheid kennis en vaardigheden om ICT succesvol toe te passen in het onderwijs.
Bij het lezen van het stuk overkwam me weer wat me vaker overkomt als ik zoiets lees of als ik er met mensen over praat: er verschijnen een heel hoop vraagtekentjes in mijn hoofd. Allerlei vragen over dingen waarover niet geschreven of gesproken wordt. Misschien een deformatie die bij mijn vak hoort of misschien is het gewoon mijn nieuwsgierige inslag.
Hieronder een aantal vragen, om Annet en Bernadette te helpen bij het verder uitbouwen van het initiatief (Noot: het is helemaal niet gezegd, dat er geen aandacht is (geweest) voor die vragen, ze komen alleen bij me op bij het lezen van het stuk...)

1. Is er een business case gemaakt?
   Het opzetten van een dergelijke leerlijn vergt een zekere investering. Op welke manier betaalt die investering zich terug? De volgende vraag is daar een uitvloeisel van:
2. Wat levert het initiatief op?
   Misschien lijkt dit een domme vraag (het gaat immers om deskundigheid van docenten) maar het gaat me namelijk niet op het resultaat (de output) in de zin van die docentendeskundigheid maar om de toepassing van ICT in het onderwijs (de outcome). Hoe ga je meten of het initiatief daadwerkelijk bijdraagt aan een toename van het gebruik van ICT in het onderwijs?
3. Hoe wordt er gestuurd op het beoogde resultaat?
   Ervaringen uit het verleden hebben allang duidelijk gemaakt dat een aanbodgerichte aanpak niet werkt. Met een aanbod aan tips & trucs zal na verloop van tijd duidelijk worden dat de doelgroep er weinig gebruik van zal maken. Dus hoe wordt er voor gezorgd, dat docenten het idee krijgen dat de digitale leerlijn een oplossing is voor hun probleem? Hier spelen tal van zaken als communicatie (is er ook een communicatieplan?) en inbedding in de organisatie (wordt straks het gebruik van de leerlijn geëvalueerd in functioneringsgesprekken?)
4. Hoe wordt de kwaliteit van de onderdelen van de leerlijn bewaakt?
   Aan welke criteria moet een onderwerp in de leerlijn voldoen? Is een knoppencursus voldoende? Of moet er ook een opdracht zijn die de docent moet uitvoeren? Moet het onderwerp ook didactische elementen bevatten (wanneer wel en vooral wanneer geen Powerpoint gebruiken, bijvoorbeeld)?
   Wordt de kwaliteit bewaakt door middel van een workflow? Wie bewaakt die workflow?  
5. Wanneer is het project klaar?
   Annet en Bernadet nemen een initiatief dat uiteindelijk opgepikt moet worden, door bepaalde mensen opgepakt wordt en tot hun dagelijkse werkzaamheden gaat behoren. Annet en Bernadet gaan dan weer aan de slag met een volgend initiatief. Wat ligt er dan en hoe is dat georganiseerd? Wie is vanaf dat moment eigenaar van de digitale leerlijn en wat zijn dan de bijbehorende taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden? 
6. Hoe worden de leervragen van de docenten bepaald?
   Is er ook ondersteuning voor die docenten bij het expliciteren van hun leervraag? (Je gaat ook voor complexere klachten niet naar de dokter met het verzoek voor een doosje pillen, je vertelt over je klachten en dan stelt de dokter op basis van zijn deskundigheid de diagnose en komt hij tot een behandelingsmethode, hoe ga je om met de complexere leervragen?) 

Er zijn nog veel meer vragen te stellen. Als je door je oogharen naar de vragen kijkt, worden de contouren van een projectmatige aanpak zichtbaar. Nu zullen Annet en Bernadet ongetwijfeld een uitgewerkt projectplan hebben waarin als het goed is (een groot deel van) bovenstaande zaken uitgewerkt zijn. Anders helpen bovenstaande vragen wellicht bij een volgende versie van het plan.