Het gaat eindelijk weer over onderwijs

Er is een nieuw boekje verschenen van Patrick Debats van de KPC-groep onder de titel "Het gaat eindelijk weer over onderwijs". Om maar met het goede nieuws te beginnen: het is best een aardig boekje geworden met tal van tips om beroepsopleidingen meer competentiegericht te maken. In het eerste hoofdstuk wordt meteen teruggegrepen op de deelnemer en worden de Tien Gouden Regels voor Goed Competentiegericht Onderwijs, zoals die onder regie van JOB zijn opgesteld, nog eens op een rijtje gezet.
(Noot: eigenlijk een goede aanvulling voor het tienpunten plan van de MBO-raad).

Vervolgens komen in enkele hoofdstukken de inrichting van het onderwijs, toetsing en beoordeling en de competentieontwikkeling van de docenten aan de orde. Alles bij elkaar heel leesbaar en overzichtelijk. Een paar dingen worden eens wat anders benaderd dan we gewend zijn in het onderwijs (beoordelen van feitenkennis: niks 5,5 = 6 = voldoende, gewoon alles kennen anders een onvoldoende). Ook staan er een paar aardige schema's in, die bruikbaar zijn om nog eens na te kijken als je bezig bent met het bedenken van opdrachten, of als je beoordelingscriteria zoekt, dat soort dingen.
Kortom, een aardig boekje om eens door te lezen om wat zaken rondom het competentiegericht onderwijs eens op een rijtje te zetten.

Maar...

Toch ook maar eens met een wat andere bril naar het boekje gekeken. Een paar dingen:

• Voor wie is dit boekje geschreven?
  De onderwerpen zijn wellicht bedoeld voor onderwijsontwikkelaars, (onderwijs)organisatieadviseurs, leden van het management. Maar op een niveaus beschreven dat het voor die doelgroepen eigenlijk niet meer dan wat open deuren zijn.
  Voor docenten dan? Die zijn echt niet in staat om in hun eentje een dergelijk implementatietraject van de grond te krijgen.
  Voor een onderwijsteam dan. Misschien. Als die dan maar niet het idee krijgen dat ze met dit boekje in de hand de wereld kunnen verbeteren. Een beetje het effect van 'voor Jantje met de nieuwe hamer is alles een spijker' oftewel, met een dergelijk boekje in de hand kunnen we alle problemen van het competentiegericht leren wel even oplossen.
• Er wordt wel heeeeeel gemakkelijk over allerlei bijzonder complexe problemen heengestapt. Zo over het leerlingvolgsysteem: "het verdient aanbeveling om beide soorten (leerlingvolgsysteem én portfoliosysteem) in huis te hebben en ervoor te zorgen dat ze gemakkelijk aan elkaar gekoppeld kunnen worden.
  Alleen over het koppelen van systemen zijn boeken volgeschreven, miljoenenprojecten uitgevoerd om standaarden te definiëren, talloze proefprojecten uitgevoerd om gegevensuitwisseling voor elkaar te krijgen, vele conferenties zijn er volgepraat en eigenlijk hebben we het nog nergens echt goed voor elkaar.
  Een ander voorbeeld: "Om echter meer flexibiliteit te realiseren, kunt u frequentere in- en uitstroommomenten creëren, deelnemers op meer wisselende momenten stage laten lopen, en 'last but not least, deelnemers meer inzicht geven in hun eigen competentieontwikkeling en hun verantwoordelijkheid daarin".
  Ach, wat zal ik zeggen. Er lopen complete onderwijsorganisatie vast op hun pogingen om deze dingen voor een beetje voor elkaar te krijgen. Het klinkt een beetje als: "zet de computer in elkaar, doe de kast dicht en zet hem aan".

Kortom, een leuk boekje om eens te lezen, een beetje inspiratie op te doen. Maar toch echt geen handleiding om het competentiegerichte onderwijs voor elkaar te krijgen.