dinsdag 9 oktober 2007

Taalvaardigheid

Met vette letters stond het vanmorgen in de krant: Mbo-scholier faalt door slecht lezen. Het Bureau ICE heeft een onderzoek gedaan naar de taalvaardigheid van MBO-studenten en komt met schrikbarende cijfers. Karen Heij, directeur van ICE, geeft nog wat aanvullende informatie over het onderzoek en de resultaten in een apart interview. Het taalniveau wordt uitgedrukt in een aantal niveaus zoals die zijn opgesteld in het kader van het Common European Framework, het CEF, zoals hier uitgewerkt door de Rijksuniversiteit Groningen.
In het interview wordt ook de vraag gesteld of het nou een heel wezenlijk probleem is. Als je dan een paar bladzijdes verder weer een artikel tegenkomt 'Armen dupe door lastige taal' dan lijkt me het probleem wel duidelijk.

Toch maakt zo'n artikel me altijd nieuwsgierig. Het roept bij mij althans een aantal vragen op. Neem nou het onderzoek. Als, laten we zeggen, een sigarettenfabrikant een onderzoek publiceert waarin de schadelijkheid van roken wordt betwijfeld, gaan er bij veel mensen de nekharen overeind staan. Als een bureau als ICE, die zelf allerlei zaken rondom taalontwikkeling en toetsing, zoals de TOA, aan de man brengt, een taalonderzoek publiceert... Begrijp me niet verkeerd: ik neem het signaal bijzonder serieus en wil dan ook graag meedenken over oplossingen, maar een beetje een kritische blik is nooit verkeerd, natuurlijk.
Blijkbaar heeft het 'Freakonomics'-virus me een beetje aangetast: er komen nu nog veel meer vragen bovendrijven. Wat is nou de werkelijke oorzaak achter het probleem? Dat is immers van belang om tot goede oplossingen te komen. Het artikel suggereert, dat

'...vooral in de Randstad de achterstanden heel groot zijn. Daaruit is af te leiden dat het grote aandeel van kinderen uit etnische minderheden het gemiddelde taalniveau drukt'

Dat zou ik getalsmatig wel wat beter onderbouwd willen zien (misschien is dat wel gebeurd, maar dat lees ik nergens). Er is natuurlijk nog veel meer gebeurd. Wat is de relatie met nieuwe lesmethoden? Met de onderwijsvernieuwingen? Met de (eveneens afnemende) kwaliteit van de leerkrachten?

(Overigens, ook hier weer niets nieuws onder de zon. Al enige tijd geleden heeft CINOP in opdracht van de Inspectie een onderzoek uitgevoerd dat een rapport heeft opgeleverd 'Nederlands in het MBO'. De Inspectie gaf naar aanleiding daarvan al aan, dat er reden is tot zorg.)

Voor wie er meer van wil weten, van 11 tot en met 14 oktober wordt de 6e editie van de Plain Language Conference gehouden in de Beurs van Berlage in Amsterdam.

2 opmerkingen:

  1. Hallo Jef,

    goeie reactie weer. Bij Cinop willen we dit stukje graag op we webstek www.taalinmbo.nl plaatsen, zou dat mogen?

    Snelle groet, Toon

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Taalvaardigheid! Aan deze blogpost kan ik als leraar (in ouderwets Nederlands 'lerares') Nederlands niet voorbij! Hoogst interessant. Familie in Nederland had me ook al getipt dat hierover in de media te doen was.

    Goed dat ik u gevonden heb - weliswaar erg laat, zo te zien. "Onderwijs van Overmorgen": dat wil ik. Niet dat ik pretenties heb of expertise. Ik wil gewoon vooruit. Uw archief gaat terug tot januari 2007. Het mijne ook. En ik heb me ook op LinkedIn 'geplaatst' - ik heb er hier ter plekke een boeiend artikel over gelezen - nadat ik een uitnodiging van een collega-blogger had gekregen om toe te treden tot haar netwerk ... Ik wil gewoon alles 'uitproberen', experimenteren met de 2.0-mogelijkheden die 'mijn weg kruisen'. Meer niet.

    Van de (schriftelijke) taalvaardigheid van mijn leerlingen (15-18 jaar) uit de bovenbouw van het aso (algemeen secundair onderwijs aso) wil ik 'proeven' leveren aan wie het wil weten: dat het écht niet zo slecht met hun taal is gesteld als 'de buitenwereld' schreeuwt. Ze hanteren de taal van hun tijd op de wijze van de tijd in de communicatiesituatie 'leerblog voor het schoolvak Nederlands'.

    Welkom op leerblog The Sausage Machine en zijn twee wiki's! Het meeste schrijfwerk van mijn 'netgeneratie' zit in de reacties op blogposts van TSM. Het échte wikiwerk moet nog komen ...

    BeantwoordenVerwijderen

Reacties zijn welkom