Op naar de Onderwijsagenda

De Volkskrant realiseerde eerder de Sociale Agenda, de Ruimtelijke Agenda en sloot recent de Economische Agenda af. Net als in de Sociale Agenda kwam ook in de Economische Agenda het onderwijs weer aan bod als één van de zes vraagstukken met het oprichten van praktijkgerichte vakscholen als oplossing. Net als bij de andere agenda's verwacht ik, dat het resultaat ook nu weer in de vorm van een boek uitgebracht zal worden.

De laatste opmerking van het stuk in de Volkskrant triggerde me: "De volgende agenda van de Volkskrant zal gaan over het onderwijs".
Er schieten meteen tal van vraagstukken te binnen die onderdeel zouden kunnen maken van de agenda. Om te beginnen met het eerste vraagstuk: wat moet de Onderwijsagenda oplossen? Analoog andere andere agenda's zal het in eerste instantie gaan om het inventariseren van de grootste knelpunten om daar vervolgens oplossingen bij te bedenken volgens het recept van 'crowdsourcing'.
Mijn eerste pleidooi is dan om niet te spreken van knelpunten maar van vraagstukken. Ik beschouw de nieuwste inzichten over de werking van het brein niet als knelpunt. Het levert wel een interessant vraagstuk op: hoe kunnen we die inzichten het beste vertalen in goede onderwijsconcepten?

Andere vraagstukken, die in willekeurige volgorde in me opkomen:

• Rol van het onderwijs in het maatschappelijk bestel: wat hoort wel en wat niet tot de taak van de scholen (bijvoorbeeld opvoeding), veranderende rol van het onderwijs in de overgang van een industriële naar een informatiesamenleving, de generatie Einstein
• Het huidige onderwijsbestel en de daaraan gerelateerde vraagstukken van (vroege) studiekeuze, en doorlopende leerlijnen, ketensamenwerking
• Vergrijzing in relatie tot het onderwijs, zowel de bedreiging (lerarentekort) als kans (ouderen als doelgroep)
• Bekostiging met allerlei gerelateerde vraagstukken als 'wat mag onderwijs kosten? - zowel voor de staat als voor de burger (ouders of student)', sponsoring van het onderwijs, bekostigingssystematiek
• Rendement, hoe te verbeteren maar ook hoe te meten? Wat is kwalitatief goed onderwijs?
• Gebruik van ICT, kansen en bedreigingen van gebruik van ICT als leermiddel, maar ook digitale dossiers (ELD, zorgdossier), het koppelen van leerdossiers aan tal van andere dossiers
• Methodiek, didactiek en logistiek, wat werkt het beste (cgo, natuurlijk leren versus traditioneel leren)? Wanneer leer je wat het beste op basis van de kennis van het brein? Hoe komen we aan Evidence Based Practice / Practice Based Evidence?
• Organiseren van het onderwijs: Hoe sluiten we zoveel mogelijk aan bij de ambities van de individuele leerling / student?
• Wat is een goede leraar? Competenties (wet BIO), vormgeven van lerarenopleidingen, zijinstromers, onderwijsmanagers, opleidingsniveau (universitair)? Beloning? Status?
• Toezicht, inspectie, governance?
• Onderwijsprocessen, van instroom naar uitstroom en alles wat er tussen zit.

Ik reken op veel inbreng!