Ik heb de afgelopen nogal wat tijd besteed aan het doorwerken van allerlei boeken, documenten, websites en weblogs om een beeld te krijgen van de belangrijkste ontwikkelingen op hoofdlijnen. In al die documenten komen deskundigen aan het woord of worden onderzoeksresultaten gepresenteerd waarin één of meerdere ontwikkelingen of trends aan bod komen.
Een hele mooie in dit rijtje is een publicatie uit 2000 van het SCP: Trends, dilemma's en beleid met daarin een bijdrage van Paul Schnabel over onder meer de (naar mijn idee nog steeds geldende) 5 i's: Individualisering, informalisering, informatisering, intensivering, internationalisering.
De jaarlijkse Horizonrapporten beschrijven de actuele ontwikkelingen waarbij steeds wordt aangegeven of de effecten in de komende 1 tot 2 jaar, in de komende 3 tot 4 jaar of na 5 jaar en langer duidelijkk merkbaar zullen worden. In het Horizonrapport van 2008 worden Grassroot video en collaboration webs in de eerste categorie genoemd, mobiel breedband en 'data mashups' (het combineren van informatie van verschillende bronnen) in de tweede categorie en collectieve intelligentie (wisdom of the crowds) en 'social operating systems' in de derde categorie. Er staat nog veel meer in het rapport, in elk geval de moeite waard hier kennis van te nemen.
Het Advies van de Onderwijsraad 'leermiddelen voor de 21ste eeuw' geeft ook een overzicht van de recente en te verwachten ontwikkelingen waarbij ze onderscheid maken tussen 'toegangstechnologieën' (draadloos internet), elektronische schoolborden en elo's (vreemd om dat in één hoofdstuk te combineren), Web 2.0 (sociale netwerksites, blogs, wiki’s, social software en folksonomies), semantische technologieën en robotica, games, mobiele systemen en sensor technologie. Het advies (meer open leermiddelen, docenten laten arrangeren) is hierop gebaseerd.
En dan is er nog het boek 'Megatrends Nederland' van Adjiedj Bakas. Eerlijk gezegd is dat een boek waar ik niet vrolijk van wordt. Voor een deel komt dat doordat sommige geschetste toekomstbeelden meer weg hebben van doemscenario's. Ik geef toe, ik verdenk mezelf er een beetje van dat ik mijn kop wat dat betreft misschien in het zand steek, maar toch. Ook de stelligheid waarmee de hoofdstukken worden beschreven, heeft iets heel arrogants. Nee, mijn boek is het niet (overdrachtelijk dan, want ik heb het wel gekocht!).
Coen Free heeft een extra hoofdstuk aan het boek toegevoegd over de te verwachten onderwijsontwikkelingen. Ook Free heeft betere stukken geschreven. De drie scenario's missen aan verbeeldingskracht, de vijf trends zijn niet altijd even duidelijk. Op hoofdlijnen zijn ze wel aardig: ICT stuurt de onderwijsinnovatie, de internetgeneratie grijpt de macht, eLearning wordt het helemaal, driedimensionale leeromgevingen (al begint dat deel wat verwarrend doordat Free in eerste instantie de fysieke, mentale en virtuele omgeving op een rijtje zet) en tot slot, fysieke en virtuele tribalisering.
Een aantal andere interessante bronnen heb ik al eerder besproken, waaronder het WTR-trendrapport en de Vier-in-Balans Monitor.
En er zijn er nog veel meer. Veel weblogs met verwijzingen naar weer een boek of website. Zo af en toe een hele mooie relativering daartussen zoals deze van John van Dongen.
Wat wel opvalt, is dat er zo ontzettend veel geschreven wordt over al die trends. Het lijkt wel weer een nieuwe trend op zichzelf!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Reacties zijn welkom