Het MBO is nog niet af...

Vandaag heeft de Minister van Onderwijs Marja van Bijsterveldt het Actieplan MBO naar de Tweede Kamer gestuurd. Het plan bevat een aantal maatregelen, die de kwaliteit van het MBO verder omhoog moet brengen. Het plan moet er toe bijdragen dat uitval vermindert, de kwaliteit van opleidingen en examens omhoog gaan en dat het MBO competitiever wordt ten opzichte van het voortgezet onderwijs.

Opvallende elementen zijn:

• Intensievere opleidingen: 1000 klokuren in het eerste jaar, 850 in vervolgjaren waarvan minimaal 750 respectievelijk 600 klokuren les. Geen mogelijkheden meer om tot 60% van de lestijd op te vullen met stages.
• Vier-jarige MBO-opleidingen worden drie-jarig, met uitzondering van technische opleidingen.
• De bekostiging van studenten wordt wat anders: meer voor studenten die het eerste jaar zijn ingeschreven, steeds minder naar mate een student langer is ingeschreven. Dat moet bevorderen dat studenten sneller afstuderen.
• Drempelloze instroom voor niveau-2 opleidingen komt te vervallen.
• Niveau 1 opleidingen krijgen een aparte status en worden 'entreeopleidingen'.
• De kwaliteit van examens moet omhoog, beroepsgerichte examens moeten een kwaliteitsstempel krijgen.
• Het aantal opleidingen moet omlaag. Er komt een Stichting Beroepsonderwijs Bedrijfsleven, die hiermee aan de slag gaat. COLO en de Kenniscentra komen dus wat meer op afstand te staan (en worden dan ook maar meteen gekort).
• Er komt een domeininstroom. daar was al lang sprake van, leek te zijn verdampt maar komt nu dus toch echt.
• Meer aandacht voor intake, mentoren, professionalisering.

Opvallend is, dat de 30+ maatregel er alleen maar in vermeld wordt maar pas later aan bod komt.

Een paar dingen vallen me op, een paar vragen komen bij me op.

• Het lijkt me behoorlijk ingrijpend, met name het inkorten van de opleidingen. Dit geeft toch niet de rust die beloofd was. Is dit wel Dijstelbloem-proof? Wel moet gezegd worden dat er 'veel lucht' in opleidingen zit. Naar mijn idee biedt dit wel perspectief, met name als er ook ruimte is voor studenten, die gewoon wat meer tijd nodig hebben: flexibilisering dus.
• Kwaliteitsstempel voor examens. Nog niet zo lang geleden werd het KCE afgeschaft. Er is niets tegen kwaliteitseisen aan examens, de uitvoerbaarheid van de controles moet wel een belabgrijk aandachtspunt zijn!
• Domeininstroom biedt perspectief maar moet niet leiden tot het verwateren van de eerste fase van opleidingen. Natuurlijk: een groot deel van het uitval is te wijten aan verkeerde studiekeus. Betere orientatiemogelijkheden en een uitstel van een definitieve keus kan hieraan bijdragen. Tegelijkertijd moet de ene oorzaak van uitval niet vervangen worden door een ander: verwaterde opleidingen met weinig herkenbaarheid voor studenten die goed weten wat ze willen. Dat betekent dus ook wat meer flexibiliteit in die eerste fase: orientatie voor de studenten die dat nodig hebben, aan de slag in de opleiding van je keus voor studenten die weten wat ze willen.
• De bijlage bevat wat financiële cijfers. Opvallend is, dat het nieuws rept over 150 miljoen extra, terwijl in die tabel nog veel meer getallen zie staan. Zo zie ik kortingen van 160 miljoen ivm het verkorten van opleidingen en 170 miljoen voor onder meer de 30+ maatregel. Er staan ook (forse) positieve bedragen bij (o.a. professionalisering, prestatiebeloning) maar dat is voor PO/VO/MBO samen.

Er is nog genoeg over te denken en te analyseren. Eerst maar eens kijken hoe het allemaal gaat uitpakken. In elk geval wordt MBO2010 afgesloten en wordt een start gemaakt met het Programma MBO 2015.