Liever het eigen dan het Google-geheugen

Joshua Foer is een Amerikaans wetenschapsjournalist die in 2006 the USA Memory Test won nadat hij een jaar eerder zijn geheugen was gaan trainen. Hij schreef er sindadien verschillende boeken over waaronder recent het Geheugenpaleis. Op 28 oktober houdt Four de van der Leeuw-lezing in Groningen onder de titel: 'Onderwijs: Internet of geheugen?'.
Het zal niet verrassend zijn hoer daar over denkt. In een recent artikel in de Volkskrant zegt hij:

'In de laatste eeuw is het idee van stampen, van feiten leren, bijna een vies woord geworden in het onderwijs. Het argument is: we vergeten die feiten toch, waarom zou je ze dan leren? Maar leerlingen vergeten die feiten vanwege de manier waarop het onderwijs is ingericht. Een van de best bewezen principes van de cognitieve wetenschap is spaced learning. Als je wilt dat mensen informatie onthouden, moet je die informatie geven, een tijdje met rust laten, ernaar terugkeren, weer een tijdje met rust laten, enzovoorts. In het onderwijs zie je juist het tegenovergestelde: we proppen informatie in één blok, we blokken voor een examen, en de volgende dag wordt gezegd: oké, je hoeft het niet meer te weten. Tweederde van de Amerikaanse 17-jarigen kan niet bij benadering zeggen wanneer de Amerikaanse Burgeroorlog werd uitgevochten. Dat komt niet omdat het ze nooit verteld is'.

Op de vraag of we terug moeten naar het traditionele onderwijs in plaats van het bevorderen van creativiteit, sociaal gedrag en zelfwerkzaamheid zegt hij vervolgens:

'Dat is een heel oud debat. Als puntje bij paaltje komt, wil je toch dat leerlingen een zekere basiskennis hebben. Het is prachtig om iets te leren door een toneelstuk op te voeren, maar je kunt niet om de tafels van vermenigvuldiging heen. Maar natuurlijk is het ook goed als leren leuk en stimulerend is. We hoeven echt niet terug naar de drill and kill-methoden van vroeger.'

Feitenkennis is belangrijk als de basis voor de algehele, toepasbare kennis. Het is niet voldoende als je weet waar iets is opgeslagen (zie : het Googlegeheugen), dan heb je het niet paraat. Het is juist de parate kennis, die je nodig hebt om nieuwe kennis een plek te geven (constructivisme). Creativiteit bestaat voor een belangrijk deel natuurlijk uit het op verrassende, nieuwe manieren met elkaar te combineren van verschillende feiten.
Foer ziet ook het gevaar voor een het devalueren van het geheugen omdat het toch op internet is opgeslagen. In die zin onderschrijft hij de zorgen die Nicholas Carr beschrijft in zijn boek 'Het ondiepe'.

Ik ben in elk geval benieuwd naar de van der Leeuw-lezing dit jaar.