Competentiegericht leren in de krant (3)

Nadat zoon Daan ons vanmorgen een goede vrijdag had toegewenst, sloeg hij de Volkskrant open vroeg naar aanleiding van de kop "'Nieuwe leren' in het MBO uitgesteld" of ik misschien problemen had op mijn werk.
Humor relativeert. Nou keek ik van het artikel zelf helemaal niet op, sterker nog, naar mijn idee was het al lang bekend dat er uitstel zou komen. Er werd wat duidelijker aangegeven dat scholen hun examenlicentie dreigen te verliezen en dat onderwijsinstellingen (nog meer) zullen worden aangesproken op hun kwaliteit. Prima, geen probleem. We zijn er met allen heel hard voor aan het werk!
Wat me echter werkelijk verbaasde, was het redactioneel commentaar een paar bladzijden verderop. Die zwartgalligheid van de Volkskrant had ik niet verwacht. Vooral het tendentieuze dat er uit sprak. Uitspraken als 'Uitgerekend een staatssecretaris van het CDA', 'trotseert machtige bestuurders', 'welkome ommezwaai', 'kwaliteit ... wordt eindelijk serieus genomen', roepen zo'n beeld op van 'we zullen ze wel eens mores leren'. Juist door bepaalde zaken in een op een bepaalde manier te presenteren ontstaat een heel verkeerd beeld. Paar voorbeelden.

• "De mbo-scholen zullen – tegen hun zin – in hun examenprofielen meer ruimte voor kennis moeten inbouwen"
  Vooral dat 'tegen hun zin'. Pertinent onjuist. In de praktijk van het nieuwe leren wordt de manier waarop kennis wordt aangeleerd anders aangepakt. Dat die kennis essentieel is, sterker nog, dat het vanuit de theorie van het nieuwe leren juist de bedoeling is dat daar hogere eisen aan worden gesteld blijkt ook uit recente publicaties van bijvoorbeeld Robert-Jan Simons (Zes misverstanden over het nieuwe leren, zie punt 6) en Coen Free (zie Nog Beter Onderwijs).
• "Scholen moeten bewijzen dat vernieuwing van het onderwijs daadwerkelijk verbetering betekent. Pas dan wordt die vernieuwing ingevoerd. Zo maakt de staatssecretaris terecht een einde aan het experimenteren over de rug van leerlingen."
  We hoeven er niet om heen te draaien: op veel plaatsen gaat het niet bepaald geweldig met de invoering van het nieuwe leren. Daar zijn tal van oorzaken voor te noemen. Ik heb eerder al aangegeven dat er meer zaken bij elkaar moeten komen om te kunnen spreken van een innovatie. Niet alleen een nieuwe theorie en nieuwe onderwijsmodellen, de organisatie zal er op afgestemd moeten worden, docenten zullen er ook mee om moeten kunnen gaan, faciliteiten en ICT-ondersteuning is allemaal nodig.
  Stoppen met experimenteren om dat het eerst bewezen moet zijn? Marijke Kral gaf het een tijdje terug prachtig aan: natuurlijk moeten we streven naar evidence based practice, maar dat wordt wel vooraf gegaan door practice based evidence! Kortom, zonder experimenten geen bewijzen.
• "...profiteerden vooral de machtige schoolbesturen. Zij voerden van bovenaf het nieuwe leren in, waarbij werd bezuinigd op het contact tussen docenten en leerlingen. Sommige docenten protesteerden, anderen lieten de vernieuwingen lijdzaam over zich heen komen."
  Dat schoolbesturen worden afgeschilderd als kille managers, die voor de lol wat nieuwe dingen van bovenaf aan het doordukken zijn. Te gek voor woorden.
  En wordt er nou werkelijk gedacht dat er alleen maar protesterende en zielige leraren zijn? Zou er een start gemaakt kunnen zijn met nieuwe onderwijsvormen als er geen enthousiaste docenten te vinden waren die hier met hart en ziel in geloofden en er heel wat bloed, zweet en tranen in gestoken hebben?

Laten we nou met zijn allen eens kijken naar wat er werkelijk aan de hand is in de (kennis)maatschappij en welk onderwijs daar het beste bij past. Dan komen we echt niet uit op voltijds opleidingen met maar 100 klokuren les per jaar, zonder toetsing of waar kennis verwaarloosd wordt, waar docenten geen mooi verhaal meer mogen vertellen, noem maar op. Op een paar plekken zijn is het nieuwe leren doorgeschoten, op een paar plekken nog (lang) niet goed voorbereid. Laten we de tijd, die het onderwijs gegund wordt om zaken beter voorbereid uit te werken met twee handen aanpakken en er samen iets moois van maken.