Vier keer flexibel onderwijs

Het is even wat rustig geweest op mijn weblog. dat veel te maken met het feit dat veel (vrije) tijd is gaan zitten in het maken van een aantal presentaties en workshops rondom Flexibiliteit in het Onderwijs. Afgelopen week was het goed raak: 4 verschillende presentaties en workshops.

Op dinsdagochtend heb ik twee keer een presentatie gegeven over 'Zin en onzin over flexibel onderwijs' op de Innovatiedag van het Deltion College.
(De presentatie staat in wat uitgeklede vorm op Slideshare. De animaties zijn er uit, dat maakt het geheel helaas wat minder duidelijk.)
Van daaruit met een sneltreinvaart naar Amsterdam om op de Managementconferentie van het ROC van Amsterdam een workshop te geven rondom hetzelfde thema. Het ging daarbij om een 'estafette workshop': drie workshops achter elkaar waarbij elke ronde voortbouwt op de voorgaande ronde. Tussen de rondes door konden deelnemers ervoor kiezen om te blijven zitten dan wel een andere workshop te gaan bezoeken. Leuk concept, maar je moet het wel een keertje ervaren om er echt rendement uit te kunnen halen. Onze voorbereiding was er op gebaseerd, dat minimaal een paar mensen zouden blijven zitten om op basis van de resultaten uit de voorafgaande ronde verder te kunnen gaan. Toen iedereen vertrok en een heel nieuwe groep binnenkwam, kwam die vervolgronde minder uit de verf.
Donderdag 12 februari werd de eerste Conferentie Onderwijslogistiek gehouden. Ook daar heb ik twee presentaties gegeven. De eerste over de manier waarop we bij het ROC van Amsterdam onderwijslogistiek aan het vormgeven zijn vanuit de Standaarden CGO. De tweede presentatie ging over het FlexCollege, het workshoptraject dat door Kennisnet in samenwerking met MBO2010 is opgezet.

Al die presentaties hebben uiteindelijk weer heel wat inzicht opgeleverd! In elk geval word je gedwongen een aantal zaken weer eens goed op een rijtje te zetten en dat is nooit verkeerd. Daarnaast hebben de verschillende discussies ook weer geleid tot wat nieuwe inzichten!

• Het helpt enorm als je in staat ben om een aantal zaken te visualiseren. Natuurlijk kun je de uitspraak doen dat een student elk gewenst moment zonder overlap moet kunnen overstappen naar een andere opleiding. Op het moment dat je dat uittekent, schematiseert, wordt veel beter duidelijk waar opleidingen op elkaar afgestemd moeten worden, waar afspraken gemaakt moeten worden.
• Veel mensen hebben een bepaald beeld bij het begrip 'flexibiliteit'. Zo'n beeld kan belemmerend werken bij het vinden van oplossingen. Zo bestaat er het beeld dat een opleiding kan worden samengesteld uit een reeks van leereenheden. Dat vergt een flexibele organisatie!
  Er ontstond tijdens een van de presentaties een hele discussie over deze vorm van flexibiliteit en het kiezen van die leereenheden door studenten. "Ze maken veel eerder een keus voor wat hun klasgenoten doen dan wat goed voor ze is", was het commentaar.
  In de praktijk is dat waarschijnlijk ook zo. De vraag alleen is, of je die studenten die keuze moet bieden! Het kan zijn dat de ene student een andere combinatie van leereenheden nodig heeft dan een andere student. Het feit dat er twee verschillende combinaties van leereenheden zijn, vraagt om een flexibele organisatie. Of die studenten daar vervolgens een keus in hebben, is dan nog maar de vraag! 
• Er is nog heel wat creativiteit nodig om leereenheden te maken, die in meerdere opleidingen toepasbaar zijn. Duidelijk is, dat we er met de bestaande content nog niet zijn!
  Maar als we er van uitgaan dat pakweg eenderde van het curriculum (of competenties) mbo- of hbo-breed toepasbaar zijn, een derde van het curriculum sectorbreed kan worden ingevuld en (slechts!) eenderde echt beroepsspecifiek is, zijn er aanknopingspunten om een deel van de invulling van opleidingen heel algemeen te maken. Dat betekent nog niet, dat dat heel algemene opdrachten moeten zijn! De opdrachten kunnen best rondom beroepstaken of -situaties worden opgezet. Alleen is het beroepsspecifieke in dat algemene deel niet meer dan een kapstok om te werken aan die brede competenties. Overstappen is dan ineens heel wat minder moeilijk!
  Tijdens één van de presentaties deed iemand een heel slimme suggestie: maak een 'conceptuele meetlat' (een reeks mijlpalen rondom bepaalde concepten waar de vorderingen aan afgemeten kunnen worden). Ik had even nodig om te begrijpen wat hij bedoelde maar toen het kwartje viel, bedacht ik me, dat dat wel eens een brillante inval zou kunnen zijn! Ik moet er nog eens over nadenken hoe dat in de praktijk uitgewerkt zou kunnen worden.

Alles bij elkaar een intensieve week, maar het heeft mij althans weer een stuk verder geholpen!