Games of leren (2)

In mijn vorige bericht probeerde ik mijn persoonlijke beeld te geven van het belang van kennis. Frank Biesta (blijkt ook een eigen weblog te hebben) reageert op een onderdeel daarvan:

De koppeling tussen (ik parafraseer) "we leren geen formules meer" en "we kijken massaal naar de gouden kooi" (troep-tv van de allerergste soort) zie ik niet direct.

Terecht. Ik had het meer bedoeld als een opsomming van een aantal waarnemingen maar schreef het op alsof het een uit het ander voortkwam.

Frank schrijft ook nog:

Gemakzucht als maatschappelijk aspect van deze tijd? Zeker. Aan de andere kant: iedere technologische verandering in het verleden heeft een plaats kunnen vinden tussen de al bestaande technologie. Voor het onderwijs betekent dat, denk ik, dat we voortdurend op de hoogte moeten blijven van veranderingen en dat we daarop moeten inspelen waar dat relevant en nuttig is. Blind achter alles aanrennen heeft uiteraard geen zin. Net zo blind alles negeren werkt ook niet. De mix vaardigheden-kennis is voorturend aan verandering onderhevig. Met de mogelijkheden die we nu tot onze beschikking hebben om feitenkennis op internet te vinden, zullen we ons in het onderwijs moeten herbezinnen op welke kennis we "in de hoofden" willen hebben. Het aanleren van de vaardigheden om de kennis op internet te ontsluiten en om die kennis op waarde te schatten wordt, mijns inziens, steeds belangrijker, zeker gezien de eerder gesignaleerde gemakzucht.

Op zich mee eens, maar ik wil daar op mijn beurt dan nog iets op aanvullen, te beginnen met een voorbeeld. Kort geleden had ik een discussie met een docent theatermaker die een student de opdracht had gegeven een interpretatie te maken van een stuk van Shakespeare. De student leverde een verslag in over een film van het desbetreffende stuk. De student was van mening dat hij het prima gedaan had, de film was immers heel wat beter te volgen dan het Shakespeare-stuk. Maar kreeg wel een onvoldoende.
In het voorbeeld is geen sprake van een miscommunicatie over een opdracht. Het gaat om de opvatting van de docent dat de student om een goede theatermaker te kunnen worden, moet beschikken over een gedegen kennis van het werk van Shakespeare en bovendien in staat moet zijn daar een analyse van te maken. En dat red je niet door te kijken naar een interpretatie van een ander.

Het past bij het tijdsbeeld (en niet zozeer bij de beschikbaarheid van informatie) dat leerlingen vragen 'Waarom moeten we dat leren?' Vroeger was dat naar mijn gevoel veel minder aan de orde (al probeeren wij het ook wel eens). Als een docent iets vertelde of huiswerk opgaf moest dat gebeuren, punt uit. Nu word je als docent voortdurend gedwongen om verantwoording af te leggen over het nut van bepaalde lesstof. Als je daar aan zou toegeven, zou bij wijze van spreken alleen datgene overblijven, dat een direct aantoonbaar nut heeft voor het stuk toekomst van de leerling dat te overzien is, nog te voorspellen is ('Ik wil timmerman worden, waarom moet ik dan...?')
Een herbezinning op basis van de beschikbaarheid van informatie en informatietechnologie, prima, en nodig. Maar wel tot op zekere hoogte!