De onderwijsagenda is bekend

De onderwijsagenda van de Volkskrant is bekend. Na de duizenden reacties op de eerste thema's heeft het panel van wijzen nu zes thema's geselecteerd waar de zoektocht en de discussies de komende maanden op worden gericht:

1. Er is op scholen te veel organisatorische rompslomp.
2. Ouders en school zijn onvoldoende partners in onderwijs en opvoeding.
3. De arbeidsvoorwaarden voor docenten moeten op de schop.
4. In het onderwijs is te weinig maatwerk om recht te doen aan diversiteit.
5. Talenten van lerenden worden onvoldoende ontwikkeld.
6. Docenten hebben meer kennis, kunde en vaardigheden nodig.

De thema's zijn een bundeling van de meest genoemde problemen. Dat betekent dus, dat vooral aandacht wordt besteed aan de thema's zoals die worden ervaren door degenen, die op de stellingen reageerden. De vraag is nu of het onderwijs er een stuk beter voor staat als de genoemde problemen zijn opgelost. In de praktijk zie je immers regelmatig dat bij ervaren problemen vaak oplossingen worden voorgesteld die gebaseerd zijn op intuïtie maar in feite averechts werken. (Zo blijkt strenger straffen niet echt een oplossing voor het terugdringen van criminaliteit.)

Opvallend is het ontbreken van het thema 'onderwijsvernieuwing'. Het competentiegericht leren, Dijstelbloem, enzovoorts. Of het moet verpakt zitten in thema's 4 en 5 en wellicht 6 maar daarmee zou het thema onderbelicht zijn, gezien de enorme heisa die dat de afgelopen jaren heeft opgeleverd. Dit is inclusief het onderwerp van de te geringe aandacht voor kennis.
Wat eigenlijk ook ontbreekt, is ambitie. Wat is nodig in het onderwijs om daadwerkelijk innovatief en concurrend te kunnen zijn als land, als economie? Blijkbaar is dat bij de huidige problemen (zoals die worden ervaren) nog een brug te ver? Misschien komt dat terug bij thema 5, maar ook daarin vind ik het eigenlijk een beetje onderbelicht.

Dan de thema's zelf. Persoonlijk heb ik wat minder met de relatie ouders en school. Naar mijn idee is dat minder een onderwijsthema dan een algemeen maatschappelijk thema rondom de manier waarop mensen zich in het algemeen opstellen ten opzichte van elkaar en ten opzichte van publieke diensten. Neemt niet weg, dat het grensvlak van opvoeding - onderwijs wel boeiend is om over na te denken.
Een thema als arbeidsvoorwaarden is wel weer interessant, met name vanwege de discussie die steeds weer losbarst als het gaat over de verworven rechten. Toch zou ik hier liever zien dat dat het ter discussie stellen van arbeidsvoorwaarden pas ter sprake komt als duidelijk wordt, welke problemen er mee kunnen worden opgelost. Met andere woorden, er wordt al een oplossing voorgesteld nog voordat het probleem duidelijk is gemaakt.
Maatwerk als thema spreekt me bijzonder aan. Ik ben benieuwd hoe dat in deze discussie gaat uitpakken. Immers, om maatwerk te kunnen leveren zul je goed op de hoogte moeten zijn van de individuele behoeften van een leerling / student. Dan zul je toch het een en ander moeten bijhouden, moeten registreren. Wat wellicht weer gezien wordt als organisatorische (lees: administratieve) rompslomp...

De komende maanden gaan journalisten op pad en worden discussies georganiseerd. Daarbij zullen oplossingen worden gepresenteerd. Ik hoop, dat daarbij de thema's niet te veel afzonderlijk van elkaar worden benaderd maar dat ook gezocht wordt naar de verbindingen tussen de onderwerpen zodat er straks ook uitzicht komt op een integrale aanpak.